Licht sijpelt tussen de gordijnen door die ik, liggend op de grond en met nauwelijks nog kracht in mijn lichaam, niet verder open krijg dan een kiertje. Ik heb het koud, ijskoud zelfs sinds ik uit de douche stapte en viel, op de grond terecht kwam en niet meer op kon staan. Dat was gisteren in de ochtend, om 8:46. Dat weet ik zo zeker omdat ik vanaf de grond mijn nachtkastje kon zien naast mijn bed, en de wijzers gaven precies aan hoe laat het was.
En daar lag ik dan, gisteren, op de grond. Ik merkte meteen dat er iets mis was met mijn linkerbeen, en mijn linkerarm, die geen kracht meer hadden. Nog steeds niet. En door de val heb ik ook mijn rechterpols bezeerd, zodat het gruwelijk veel pijn doet als ik hem probeer te gebruiken. Daarom bleef ik eerst ook liggen toen ik viel: het deed te veel zeer om iets te doen, om naar de woonkamer te kruipen om de telefoon te proberen te pakken, of… ja dat andere ding.
Vorige week gaf ik toe aan mijn oudste zoon. Ik nam zo’n stomme alarmknop, omdat hij dat zo graag wilde. Hij had het ook meteen geregeld: misschien had hij het stiekem al voorbereid voordat hij mijn toestemming had gekregen. Daar moet ik nog een keer een hartig woordje met hem over spreken. Maar goed, hij doet ook zoveel voor me, dus ik gaf maar toe aan zijn voortdurende gedram. Soms moet je een nederlaag incasseren, om te laten merken dat je het waardeert, de inspanning van de ander. Het alarmsysteem is geïnstalleerd nu, en er is een alarmknop aan een goedkoop koordje die ik om mijn nek kan hangen, zodat ik altijd om hulp kan vragen als er iets gebeurt. Zoals vallen als je uit de douche stapt. Alleen hangt dat stomme ding nog in de woonkamer, aan de kast. Dat ik een alarmknop accepteer, betekent niet dat ik er de hele tijd mee ga rondsjouwen! Ik heb het even geprobeerd, de eerste dag, maar dat ding zat steeds in de weg. Ik heb er door geknoeid met mijn koffie en ik liet een sigaret vallen. Niet brandend, gelukkig, anders had ik misschien het huis in de fik gestoken. Zo zie je maar weer, dingen die zogenaamd voor je veiligheid zijn, kunnen juist ook gevaar opleveren.
Ik lig en ik kijk naar de deur van de slaapkamer. Gisteren al wist ik dat het maximaal één dag zou duren, het liggen op de grond in mijn blote kont. Op woensdag namelijk komt mijn fysio. Een lieve jongen, en dat hij homo is, maakt me helemaal niks uit. Dat vind ik juist heel leuk, kunnen we samen over knappe mannen praten. Hij is er om tien uur, elke woensdag, en dan helpt hij ervoor zorgen dat mijn oude lijf nog een beetje in beweging kan blijven. En nu is het woensdag zeven uur. Nog maar drie uur bibberen van de kou dus.
Aan sigaretten denken, dat had ik niet moeten doen. Sigaretten. Ze liggen op tafel, een open pakje, met de aansteker er naast. En een slof in de kast natuurlijk. Gauloise blauw, andere soorten vind ik smerig, en ik rook ze al meer dan zestig jaar, vanaf het moment dat ik op vakantie ging in Frankrijk en daar mijn eerste vriendje (een Griek, het leven kan raar lopen) leerde kennen tijdens de druivenpluk. Hij rookte Gauloise, en ik dus ook. Ze liggen te ver: een slaapkamer uit, kruipend, terwijl alles, mijn hele lijf en hoofd stervens pijn doen, de gang door, de woonkamer in, naar de tafel. En dan kan ik er nog niet bij want de tafel is hoog.
Toen ik wakker werd vanochtend, had ik dorst, zo vreselijk veel dorst dat ik dacht dat mijn tong vergroeide met mijn verhemelte. Ik heb me omgedraaid en ben terug gekropen naar de badkamer, stukje bij beetje. Het washandje was nog nat en gelukkig had ik mijn handdoek op de grond later vallen! Het tweedehands water deed me goed. Nooit gedacht hoe blij een mens kan zijn met een paar druppels.
Ik hoest, omdat het kriebelt en dan hoest ik nog eens omdat het niet los komt. Normaal gesproken drink ik nu mijn tweede koffie en rook ik er een sigaret bij. De rook verdooft mijn longen zodat het hoesten stopt, zodat ik dan, gek genoeg, juist meer lucht krijg. Vandaag niet, deze ochtend niet. De kamer is te ver, de keuken ook, ik lig en heb pijn en kan niets.
Soms worden mensen pas na een paar dagen of zelfs maanden gevonden. Je ziet het op het nieuws, of je leest erover in de krant. Mensen die in huis vallen of gewoon sterven omdat het tijd is, en die dan maanden liggen, langzaam verdrogen en een mummie worden of beschimmelen en wegrotten. Of ze worden opgegeten door hun hond of kat. Maar dat zal mij niet gebeuren, want de fysio komt woensdag, vandaag dus en die redt me wel.
De tijd maakt kleine stapjes op de klok, knipper, knipper van de secondes, en af en toe verdwijnen of verschijnen streepjes die de tijd wat verder helpen, een minuutje tegelijk. Hij is altijd op tijd, Hans, mijn fysio, die lieve jongen. Bijna, bijna is het tien uur, en dan belt hij aan en dan doe ik niet open, dan belt hij nogmaals want misschien zit ik op het toilet. Hij is geduldig, Hans. En dan maakt hij zich zorgen en breekt hij in, of hij belt de politie of hij doet wat anders, maar dan is het liggen en wachten en pijn hebben in ieder geval voorbij.
Ik schrik. Poepen. Ik moet poepen. Ik kijk om me heen, weet niet waar ik naar zoek. Wat moet ik doen? Ik moet poepen, en als ik moet, moet het. Gisteren heb ik niet gepoept. Waarom niet? Omdat ik een groot deel van de dag bewusteloos was? Hoe werkt dat met poepen? Als je slaapt, hoef je niet natuurlijk.
Vechten ertegen lukt niet, dus ik kijk om me heen of ik een plek kan vinden waar ik het kan laten gaan, ik zoek iets om het mee op te vangen en ik zie het, een tijdschrift dat naast mijn bed is gevallen, er onder is geschoven een paar dagen geleden. ik kruip er naar toe, beetje bij beetje en probeer het te pakken maar ik ga te langzaam en alles doet zeer en het komt er gewoon uit, uit mijn stomme poepgat, loopt langs mijn billen en benen en in mijn vagina, vieze, natte plakkerige poep en ik voel me een baby, of nog erger, een stom varken dat in zijn eigen poep rondwroet. Ik voel de viezigheid zitten, voel het verder sijpelen, het vermengd zich met de plas die ook maar gelijk mijn lichaam heeft verlaten, alsof het allemaal nog niet erg genoeg was.
Even lig ik stil. Dan denk ik na. Hans is er zo, mijn lieve Hans, en die vindt mij. Ik wil niet dat hij mij zo ziet, dat ik bloot ben is al erg genoeg, maar ik wil niet zo hulpeloos zijn, zo kapot dat ik niet eens mezelf schoon kan houden. Als ze me zo vinden, brengen ze me vast naar een verzorgingstehuis en dat wil ik juist niet, ik wil mijn vrijheid houden, mijn eigen huis, in mijn eigen tijd dingen doen die ik wil doen.
Ik moet iets doen. Weer verken ik de kamer: wat kan ik gebruiken om de poep weg te vegen? Het tijdschrift ligt te ver weg en die gladde blaadjes nemen natuurlijk niks op. Er ligt geen kleding op de grond, alles ligt in de wasmand die op het kasje staat en waar ik dus niet bij kan. Dan kijk ik naar de badkamer. De vochtige handdoek. Die moet ik hebben.
De tijd dringt. Ik heb maar een half uur voordat er wordt, voordat Hans er is. Mijn hand doet zo veel zeer dat ik alleen maar wil huilen en schreeuwen maar ik wil mijn kracht daar niet aan verspillen. Dichterbij en dichterbij, en dan ben ik er, ik pak de handdoek waar ik net nog wat water uit heb gedronken. Ik pak hem beet met mijn pijnlijke hand en breng hem dan naar achteren, naar mijn bips.
Het doet te veel zeer, mijn arm en pols en hand en het lukt niet. Ik kan de handdoek niet met genoeg kracht over mijn bil en vagina halen om de poep echt weg te krijgen en alles blijft vies, de poep streept zelfs over steeds grotere delen van mijn lichaam, van anus naar navel en over mijn benen want de poep zit aan de handdoek en komt ongewild overal terecht.
Het is 09:59 uur. De deurbel gaat. Hans is vroeg. Of misschien is mijn klok niet juist. Even twijfel ik of ik wel wil dat Hans me zo ziet, nu ik zo vies, zo kwetsbaar, zo kapot ben. Misschien is het maar beter dat ik dood ga, zodat ik er zelf tenminste niet bij ben als mijn lichaam gevonden wordt. Dat bespaart me die schande. Maar dan pep ik mezelf op.
Ik probeer me op te richten, wil Hans roepen maar mijn armen willen niet en mijn stem blijft weg. Ik adem de woorden uit, roep zo zacht ‘Help’ en ‘Hans’ dat mijn eigen oren het niet eens kunnen horen. Hans belt weer aan, roept. ‘Hallo? Mevrouw de Vries!’ Eén keer, twee keer. Hij bonst op de deur. Dan gaat mijn telefoon in de woonkamer. Hans belt, één keer, de telefoon blijft over gaan, stopt dan, en dan probeert Hans het nog een keer. Hij geeft niet zo maar op, want zo is mijn Hans.
Ik hoor voetstappen naderen aan de andere kant van het raam, probeer omhoog te komen om naar de gordijnen te kruipen, het lukt een klein beetje maar ik kan niet bij het doek, bij de zware gordijnen die zo hoog hangen. Ze blijven dicht, op het kleine kiertje na dat eventjes verduistert en nog eventjes, als Hans er langs loopt en het licht tegen houdt. Weer probeer ik te roepen, maar ik lijk alleen maar te kunnen grommen. Ben ik echt na één nacht en dag niet meer dan een dier, zonder taal en zonder woorden?
‘Mevrouw de Vrie-hies!’ roept hij weer en hij tikt op het raam met zijn ring met dat ene diamantje erin, die hij van zijn verloofde heeft gekregen een paar maanden geleden. Ik worstel om omhoog te komen maar het lukt niet omdat mijn arm zo veel pijn doet. Ik probeer te schreeuwen en doe dat ook van binnen maar uit mijn mond komt alleen maar zielig gepiep. Hij loopt weer weg, naar de voordeur. Ik hoor het klepje van de brievenbus. Nu weet ik wat ik moet doen.
Mezelf oprichten lukt niet, maar ik kan me wel een beetje voortduwen, langzaam, over de laminaatvloer. Beetje bij beetje moet ik mezelf naar de slaapkamerdeur duwen, want daar, als ik mijn arm uit steek, als ik net ver genoeg ben, dan kan ik zwaaien naar de gang en als hij dan naar binnen kijkt, door de brievenbus, waar mijn oudste gelukkig nog steeds geen tochtborstels heeft gemonteerd, ook al heb ik ze allang gekocht en liggen ze klaar in het schuurtje, dan kijkt Hans, mijn lieve fysio, door de brievenbus en dan ziet hij mijn hand zwaaien, weet hij dat ik in de problemen ben.
Ik schuif over de grond, duw me vooruit met mijn tenen en trek me naar voren met mijn vingers. Ik maak poepsporen op de grond en heel mijn lichaam raakt besmeurd, maar ik heb hoop, hoop dat deze bezoeking snel voorbij is. Hans belt, hoor ik, met het kantoor.
’Ze doet niet open, nee. Alweer niet.’
Hij is even stil. Ik was me een keer vergeten af te melden toen ik naar het ziekenhuis ging voor een afspraak, dat was niet zo charmant van me. Stond hij hier voor niks.
‘Ja dat denk ik ook,’ zegt Hans tegen zijn telefoon. ‘Is goed,’ zegt hij dan. ‘Dan kan ik gelijk mijn administratie bijwerken,’ zegt hij en hij lacht.
Ik lig hier binnen en krijg het nog kouder. Met alle kracht die er nog in mijn lichaam zit, kruip ik naar voren. Hans gaat weg. Hans gaat weg en ik denk niet dat ik het overleef als ik hier nog drie dagen en nachten moet liggen in mijn eigen vuil. Ik ben er bijna, bijna bij de deuropening, iets verder nog, iets verder en ik steek mijn hand uit, hij moet het zien als hij door de brievenbus kijkt, hij moet me zien, mijn hand, hij mag niet zomaar weg gaan, hij mag niet…
Hij bonkt op het raam van de slaapkamer en roept nog een keer ‘Hallo? Mevrouw de Vries?’ Dan loopt hij naar het raam van de woonkamer en klopt er op, roept nog een keer. Kom nu naar de gang en kijk door de brievenbus, lieve Hans! Kom en kijk en zie mij, zie mijn hand die om hulp vraagt, kom.
Zijn voetstappen verwijderen zich. Hans is weg. Binnen in de woonkamer hoor ik de telefoon nog een keer overgaan en dan, als hij op het antwoordapparaat gaat, hoor ik Hans. ‘Voortaan wel even zeggen als je een afspraak hebt, hè lieverd? Nou, goed, ik zie je volgende week wel. En dan zal ik je eens flink knijpen als straf dat je me voor niks hebt laten komen. Nou doei!’
Hij hangt op. Hans is weg en ik hoor hem ook niet meer. Ik weet niet wat ik moet doen. Voor het eerst voel ik tranen opkomen, maar dan merk ik dat ik geen vocht meer in mijn lichaam heb om druppels te kunnen maken. Ik zak weg.
Als ik wakker wordt, is het alweer donker aan het worden. Blijkbaar werkt tijd anders, en slapen ook. Ik droom, denk ik, want ik zie mijn oom in de deuropening staan en dat kan niet want hij is al heel lang dood. Is hij een geest? Of ben ik overleden en zie ik nu andere doden? Ik weet het niet. Als ik mijn hand probeer te bewegen schiet er een pijnscheut door mijn lichaam en vermoed ik dat ik nog niet dood ben. Dood zijn zou wel extra naar zijn als je niet verlost werd van de pijn. Ik zucht diep, en dat doet zeer. Dorst. Ik heb verschrikkelijke dorst. Als ik nu kan kiezen tussen een glas water en een sigaret, zou ik voor het water kiezen, zo erg is mijn dorst. Wat moet ik doen. Waar is water? Ik heb het washandje al leeg gezogen en de handdoek is besmeurd met poep. Waar is water?
Het huis is stil, ik denk na. Dan hoor ik het. De douche lekt. De douche lekt! Al maanden klaag ik bij mijn oudste dat hij hem moet repareren, maar hij heeft nooit tijd. En daar ben ik nu blij om.
Ik val flauw tussen de deur van de slaapkamer en de badkamer, van de pijn misschien of de kou. Als ik wakker wordt, realiseer ik me dat de volgende keer dat ik weg raak, ik misschien niet meer wakker word. Ik sleur mezelf naar voren, naar de badkamer, en pak daar het washandje waar ik gisteren nog water uit sabbelde. Ik kijk omhoog, naar de douchekop waar tergend traag druppels uit vallen, en leg het er precies onder. Drup. Drup. Drup.
Misschien ben ik in slaap gevallen, misschien ben ik weer bewusteloos geraakt. Kan een mens meer dan 15 uur per dag slapen? Als je ziek bent misschien. Ben ik ziek, of ben ik gewond? Kan je van gewond zijn slaperig worden? Probeert mijn lichaam te herstellen door in slaap te vallen, alles in stilstand te zetten om geen energie te verspillen? Ik weet het niet. Ik weet wel dat mijn pols steeds dikker wordt en dat elke beweging me meer kracht kost. Drup Drup Drup.
Het washandje is goed vochtig. Ik knijp het water er uit met mijn pijnlijke hand, in mijn mond. De druppels die langs mijn mond op de tegels vallen, lik ik er af alsof ik een hondje ben. Het is niet veel, maar mijn mond is tenminste niet meer zo uitgedroogd. Drup, drup, drup. Blijf ik nu hier, om op de volgende slok water te wachten? Kruip ik naar de woonkamer? Misschien kan ik de tafel omduwen en valt de telefoon er af. Dan denk ik aan het massief eikenhouten ding en weet dat dat niet gaat lukken. Wacht, misschien aan het snoer trekken.
De vloer van de badkamer is te koud om er te blijven liggen in ieder geval: ik kruip er weer uit, laat het washandje achter onder de drup om nog meer water voor me te vangen.
Mijn oudste zoon komt van het weekend pas, en hij haalt altijd boodschappen voor me waar hij vrijdag over belt. Als hij me niet aan de telefoon krijgt, zal hij zich wel zorgen maken. Misschien komt hij dan langs. Maar nu is het woensdag en het is koud en ik heb alleen maar een beetje water en ik ben vies. Hoe lang kan je leven zonder eten en met zo weinig water? Een paar weken, of een paar dagen? En wanneer raak je onderkoeld? Tot wanneer houdt mijn lichaam het vol? Hou lang houdt een lichaam van een vrouw van 78 het vol, op de grond, ongekleed, zonder eten en drinken?
Donker. Drup drup drup. Blijkbaar was ik weer weg, en dat is niet goed. De tijd gaat wel sneller, en dat is goed. Vrijdag komt dichterbij, redding komt dichterbij. Alles doet zeer. De cijfers op de klok dansen, zodat ik niet precies weet hoe laat het is. Ik hoor voetstappen boven, van de bovenbuurman die ik nooit spreek, die me nooit wilde groeten op straat sinds het moment dat ik er iets van zei dat hij de poep van zijn hond niet opruimde. Die zak mist me vast niet. Of, misschien, misschien kan ik me laten horen. Ik kijk om me heen, zie de verwarmingsbuizen die naar het plafond gaan. Bovenlangs naar de gang en weer naar beneden de kast met de cv ketel in. Hoort de bovenbuurman het als ik op de buizen tik? Drup drup drup hoor ik. Ik ga tikken, tik, tik tik. Ik kruip naar de muur, zie mijn schoen liggen, een stevige hak. De muur, de buis met water, een beetje warm omdat ik twee dagen geleden de verwarming op 8 had gezet. Of 18? 80? Er zat een acht in, dat weet ik nog. waarom weet ik niet meer welk getal? Ik kruip er zo dicht mogelijk tegenaan, om een beetje van de warmte te voelen.
Ik bonk op de verwarmingsbuis. En nog eens. drup drup, tik tik. De hond blaft. Ik tik nog eens, de hond blaft weer.
Het is donker, ik zie rood op de klok maar niet cijfers.
Donker. cijfers? ik tik, alles doet zeer. Blaf blaf.
Licht. Ik ben er weer. Ik ben bang. Ik kruip naar de badkamer. Ga ik achteruit? Ik weet niet meer wat mijn hand moet doen. mijn been. Wat doe ik? ik ga vooruit. beetje beetje, drup drup. Badkamer. Het washandje is nat. Mijn goede hand heeft geen kracht meer, kan niet knijpen. Ik lik het washandje, zuig er aan. drup drup ernaast. Ik lig met mijn gezicht op het vochtige washandje. Koud en stinkt. Hij ligt hier nu al een paar dagen natuurlijk, geen wonder dat hij een beetje begint te ruiken. Maar ik stink vast nog meer.
Blaft de hond? Waarom blaft hij niet? Oh ja, ik tik niet op de verwarming…
Licht uit de gang en door de kier. Misschien kijk ik er al een tijdje naar. Zijn er echt een paar dagen voorbij? Of misschien een week. Ben ik al dood en blijft mijn geest bij mijn lichaam tot het lichaam begraven is? Of in het huis? Misschien wordt ik een geest. Ik kijk naar de gang. Kan ik er heen? kloppen op d deur met schoe. als aanbelt
drupdrupdrup. koudkoud, dorst. ik lig in de gang. weet niet hoe. schoen in hand
bonk bonk bonk. Stemmen, harde stemmen. Schreeuw. VRIES hoor ik, en dat ben ik, Vries, dé Vries. Bonk op deur.
Glas breekt, gerinkel, ik kijk. Enge mannen ENGE MANNEN! het is donker, enge mannen. Ik probeer te schreeuwen, maar ben stil. ze pakken me beet en
…
donker. het is warm. mijn mond doet geen zeer meer. ik zie lichtjes. waar ben ik. drup drup drup. ik zie hem. mama zegt hij. het is goed.
Mooi!